吾乃生不及时之师者也 ！

phi ngô sở dục...

 

PHI NGÔ SỞ DỤC…

 

Trưa nay, sau khi diễn đàn kết thúc, Phó Hiệu trưởng chỉ đạo cùng đi dùng cơm trưa với lãnh đạo Trung ương về dự diễn đàn giáo dục, cực chẳng đã phải đi!

Tuy rằng bài tham luận sáng nay được đánh giá cao, nhưng giờ thì lại không muốn nói gì nữa! Mà cũng phải thôi, cần nói đã nói, cần góp ý cũng đã góp ý, còn như những điều ấy cón gì đọng lại trong lòng các cụ lớn hay không thì đó lại là trách nhiệm của các cụ, trách nghiệm của ta bây giờ là ăn và ăn!

Nhưng cũng lạ, khi không nói thì dường như khả năng quan sát của con người ta tăng lên gấp bội, và rồi thì là bao nhiêu chuyện buồn cười cứ đập vào mắt mình, nhất là khi ta ngồi đúng vào vị trí đẹp nhất của góc nhìn – đối diện với đoàn lãnh đạo Trung ương! Nào co gối, nào khom lưng, nào kính anh, nào trình cụ, nào lấy thức ăn vào chén, nào rót rượu vào ly, khi lấy khăn, lúc châm thuốc, nhất nhất đều “tất cung tất kính” như con trẻ hồi đầu tưởng nhớ công ơn trời bể của Cha Mẹ mà mang lòng phục dịch vậy!

Ngay phút ấy, ta thấy mình như lạc lỏng giữa một thế giới khác hẳn cái góc Dã Hạc Cư của mình, và cũng chính ngay phút ấy ta chợt thấy lòng ta đồng cảm hơn bao giờ hết với Khuất Nguyên xưa, dòng sông Mịch La như chợt long lanh bóng hình người năm cũ!

Ta không thản thốt “Ôi cả đời say riêng mình ta tỉnh, cả đời đục chỉ mình ta trong” như cụ Tam Lư thuở nọ, ta chỉ thầm mượn lại câu nói năm xưa của Đào Uyên Minh “vi ngũ đấu mễ nhi chiết yêu, phi ngô sở dục dã 为五斗米而折腰非吾所欲也”* để cười vang giữa kiếp phù sinh!

 

                                                                        Dã Hạc Cư 29.05.2010

                                                                 Sơn dã cuồng nhân Lê Ngọc Đình

                                                                           cuồng trung đề bút

 

 

* chỉ vì 5 đấu gạo (chỉ lương bổng) mà phải khom lưng, đó đâu phải là điều ta muốn.

Câu nói trứ danh này của danh sĩ Đào Uyên Minh (Đào Tiềm). Chuyện kể rằng, ngày xưa khi ông còn làm quan, một hôm nhân có thượng cấp tới, thuộc hạ nhắc nhở ông mặc áo đội mũ ra tiếp đón, bất chợt ông cảm thấy chán chường cái cảnh khom lưng uốn cật bợ đỡ chốn quan trường nên đã thốt lên câu nói trên rồi treo ấn từ quan về quê cày ruộng đọc sách giữ gìn khí tiết thanh cao của mình. Khi đó ông có viết bài từ “Quy khứ lai hề” (Về đi thôi) rất nổi tiếng.

 

Hôm nay lại có thêm 1 bài tham luận được số đông ủng hộ và đồng tình!

cổ cầm

Hôm qua nhân đọc được một đoạn viết về Cổ Cầm trong “Cảnh Thế Thông Ngôn” của Phùng Mộng Long tiên sinh quá hay nên đã mạo muội dịch ra tiếng Việt để chia sẻ cùng bạn bè đến với Dã Hạc Cư về một cây đàn quý trong âm nhạc Trung Hoa nói riêng và âm nhạc của nhân loại nói chung.

Do bản Hán văn viết theo cấu trúc ngữ pháp Hán cổ mà khả năng vốn liếng tiếng Hán của Đình thì quá ít ỏi nên bài dịch chỉ tàm tạm chứ không hoàn thiện, những mong bạn bè đến với Dã Hạc Cư bỏ quá nếu phát hiện chỗ nào do dịch thuật mà ý tứ không thông. Lại kính mong các bậc cao minh uyên thâm Hán học mở lòng chỉ bào thêm cho, được vậy Đình rất lấy làm cảm kích.

Mấy lời cẩn bạch.

Coå Caàm 古琴

 

此琴乃伏羲氏所琢，见五星之精，飞坠梧桐，凤皇来仪。凤乃百鸟之王，非竹实不食，非梧桐不栖，非醴泉不饮。优羲氏知梧桐乃树中之良材，夺造化之精气，堪为雅乐，令人伐之。其树高三丈三尺，按三十三天之数，截为三段，分天、地、人三才。取上一段叩之，其声太清，以其过轻而废之。取下一段叩之，其声太浊，以其 过重而废之。取中一段叩之，其声清浊相济，轻重相兼。送长流水中，浸七十二日，按七十二候之数，取起阴干，选良时吉日，用高手匠人刘子奇斫成乐器。此乃瑶池之乐，故名瑶琴。长三尺六寸一分，按周天三百六十一度。前阔八寸，按八节；后阔四寸，按四时；厚二寸，按两仪。有金童头，玉女腰，仙人背，龙池，凤沼， 玉轸，金徽。那徽有十二，按十二月。又有一中微，按闰月。先是五条弦在上，外按五行：金、木、水、火、土；内按五音：宫、商、角、徽、羽。尧舜时操五弦琴，歌‘南风’诗，天下大治。后因周文王被囚于羑里，吊子伯邑考，添弦一根，清幽哀怨，谓之文弦。后武王伐纣，前歌后舞，添弦一根，激烈发扬，谓之武弦。 先是宫、商、角、徽、羽五弦，后加二弦，称为文武七弦琴。此琴有六忌，七不弹，八绝。何为六忌？一忌大寒，二忌大暑，三忌大风，四忌大雨，五忌迅雷，六忌大雪。何为七不弹？闻丧者不弹，奏乐不弹，事冗不弹，不净身不弹，衣冠不整不弹，不焚香不弹，不遇知音者不弹。何为八绝？总之，清奇幽雅，悲壮悠长。此琴 抚到尽美尽善之处，啸虎闻而不吼，哀猿听而不啼。乃雅乐之好处也。”

 

Thử cầm nãi Phục Hy thị sở trác,  kiến ngũ tinh chi tinh, phi đọa ngô đồng, phụng hoàng lai nghi. Phụng hoàng nãi bách điểu chi vương, phi trúc thực bất thực, phi ngô đồng bất thê, phi lễ tuyền bất ẩm. Do Hy thị tri ngô đồng nãi thụ trung chi lương tài, đoạt tạo hóa chi tinh khí, kham vi nhã nhạc, lệnh nhân phạt chi. Kỳ thụ cao tam trượng tam xích, án tam thập tam thiên chi số, tiệt vi tam đoạn, phân thiên địa nhân tam tài. Thủ thượng nhất đoạn khấu chi, kỳ thanh thái thanh, dĩ kỳ quá khinh nhi phế chi. Thủ hạ nhất đoạn khấu chi, kỳ thanh thái trọc, dĩ kỳ quá trọng nhi phế chi. Thủ trung nhất đoạn khấu chi, kỳ thanh thanh trọc tương tề, khinh trọng tương kiêm. Tống trường lưu thủy trung, tẩm thất thập nhị nhật, án thất thập nhị hậu chi số, thủ khởi âm can, tuyển lương thời cát nhật, dụng cao thủ tượng nhân Lưu Tử Kỳ chước thành nhạc khí. Thử nãi Dao Trì chi nhạc, cố danh Dao Cầm. Trường tam thước lục thốn nhất phân, án châu thiên tam bách lục thập nhất độ. Tiền khoát bát thốn, án bát tiết; hậu khoát tứ thốn, án tứ thời; hậu nhị thốn, án lưỡng nghi. Hữu Kim Đồng đầu, Ngọc Nữ yêu, tiên nhân bối, long trì, phụng chiểu, ngọc chẩn, kim huy. Ná huy hữu thập nhị, án thập nhị nguyệt. Hựu hữu nhất trung huy, án nhuận nguyệt. Tiên thị ngũ điều huyền tại thượng, ngoại án ngũ hành: kim, mộc, thủy, hỏa, thổ; nội án ngũ âm: cung, thương, giốc, huy, vũ. Nghiêu Thuấn thời thao ngũ huyền cầm, ca “Nam Phong” thi, thiên hạ đại trị. Hậu nhân Chu Văn Vương bị tù vu Dũu Lý, điếu tử Bá Ấp Khảo, thiêm huyền nhất căn, thanh u ai oán, vị chi văn huyền. Hậu Vũ Vương phạt Trụ, tiền ca hậu vũ, thiêm huyền nhất căn, kích liệt phát dương, vị chi Vũ huyền. Tiên thị cung, thương, giốc, huy, vũ ngũ huyền, hậu gia nhị huyền, xưng vi Văn Vũ thất huyền cầm. Thử cầm hữu lục kỵ, thất bất đàn, bát tuyệt. Hà vi lục kỵ? nhất kỵ đại hàn, nhị kỵ đại thử, tam kỵ đại phong, tứ kỵ đại vũ, ngũ kỵ tấn lôi, lục kỵ đại tuyết. Hà vi thất bất đàn? Văn tang giả bất đàn, tấu nhạc bất đàn, sự nhũng bất đàn, , bất tịnh thân bất đàn, y quan bất chỉnh bất đàn, bất phần hương bất đàn, bất ngộ tri âm giả bất đàn. Hà vi bát tuyệt? Tổng chi, thanh kỳ u nhã, bi tráng du trường.Thử cầm phủ đáo tận mỹ tận thiện chi xứ, tiêu hổ văn nhi bất hống, ai viên thính nhi bất đề. Nãi nhã nhạc chi hảo xứ dã.

 

“Cây đàn này do họ Phục Hy chế tạo.  Thấy tinh quang của ngũ tinh chiếu trên cây ngô đồng, lại thấy phụng hoàng về đậu trên cành. Phụng hoàng là vua của muôn chim, không gặp trúc quyết không ăn, không gặp cây ngô đồng quyết không đậu, không gặp nước suối ngọt quyết không uống. Do thấy vậy mà Phục Hy biết được ngô đồng là thứ gỗ quý trong các loại gỗ, đoạt linh khí của tạo hóa, có thể làm nhã nhạc, bèn lệnh cho hạ nhân đốn xuống. Cây ấy cao ba trượng ba thước, ứng theo con số ba mươi ba ngày, chia thành ba đoạn phân ra thiên, địa, nhân tam tài. Gõ vào đoạn trên cùng, nghe âm thanh quá vang, bèn chọn phần nhẹ nhất mà bỏ đi. Gõ vào phần bên dưới cùng, âm thanh phát ra quá đục, do vậy mà bèn chọn phần quá nặng bỏ đi. Lấy đoạn chính giữa, gõ vào thì nghe âm thanh trong đục vừa phải, nặng nhẹ đủ đầy. Mang phần gỗ ấy ngâm trong dòng nước bảy mươi hai ngày ứng với bảy mươi hai hậu trong năm, sau lại hong gió cho khô, chọn ngày lành tháng tốt, bảo thợ lành nghề là Lưu Tử Kỳ chế thành nhạc khí. Đây là nhạc của Dao Trì nên xưng danh Dao Cầm. Dài ba thước sáu tấc lẻ một phân, ứng với ba mươi mốt độ trong vòm trời. Trước rộng tám tấc ứng với bát tiết, sau rộng bốn tấc ứng với tứ thời, cao hai tấc ứng với lưỡng nghi. Có đầu Tiên Đồng, eo Ngọc Nữ, lưng tiên nhân, ao Rồng, đầm Phụng, trục ngọc, điểm vàng. Thân đàn có mười hai điểm ứng với mười hai tháng. Lại có thêm một điểm để ứng với năm nhuận. khởi thủy có năm dây đàn bên trên, ngoài ứng ngũ hành: kim, mộc, thủy, hỏa, thổ; trong ứng ngũ âm: cung, thương, giốc, huy, vũ. Nghiêu Thuấn xưa khảy năm dây,  hát bài thơ “Nam Phong”, thiên hạ hưởng thịnh thế thái bình. Sau Chu Văn Vương bị cầm tù nơi Dữu Lý, vì khóc con là Bá Ấp Khảo mà thêm một dây đàn, âm thanh rung lên thanh u ai oán. Sau Vũ Vương nhà Chu phạt Trụ, trước ca sau múa, lại thêm một dây đàn, âm thanh bật ra hào sảng cương cường. Trước là năm dây cung, thương, giốc, huy, vũ, sau lại thêm hai dây, nhân đấy mà gọi tên là Văn Vũ thất huyền cầm. Cây đàn này có sáu điều kỵ, bảy điều không đàn và tám điều tuyệt. Đâu là sáu điều kỵ? một kỵ đại hàn(rét đậm), hai kỵ đại thử (nóng bức), ba kỵ đại phong (gió lớn), bốn kỵ đại vũ (mưa to), năm kỵ sấm sét, sáu kỵ tuyết lớn. Đâu là bảy trường hợp không đàn? Người có tang không đàn, tấu nhạc không đàn, sự việc nhiễu nhương không đàn, người không sạch sẻ không đàn, áo mũ không chỉnh tề ko đàn, không xông hương không đàn, không gặp bạn tri âm không đàn. Thế thì đâu là tám điều tuyệt? Chính là : thanh, kỳ, u, nhã, bi, tráng, du, trường. Cây đàn này khi đánh tới chỗ chí thiện chí mỹ thì cọp dữ nghe thấy không gầm, vượn rừng nghe thấy không kêu. Đây chính là chỗ hay của nhã nhạc vậy.”

 

 

                          Trích “Caûnh Theá Thoâng Ngoân” – Phuøng Moäng Long

                                              Daõ Haïc Cö  25.05.2010

                                Sôn daõ cuoàng nhaân Leâ Ngoïc Ñình  Vieät dòch

 

 

 

"对于世界你可能只是一个人而对于某一个人你的确是整个世界 Đối với thế giới có thể bạn chỉ là một người, nhưng đối với một người nào đó bạn lại là cả một thế giới đấy!"

Tôi với em đêm nay ngồi lại với nhau, bao lời trong lòng bấy lâu chưa nói nay một lúc trút cạn cả rồi! Là buồn hay vui vẫn còn là con đường mang mang phía trước, thôi thì không lo làm gì vì có lo cũng đâu giải quyết được gì, chỉ biết rằng từ nay tôi với em lại gần thêm chút nữa, thế cũng gọi là vui trong kiếp người này rồi em nhỉ?!

Trời ơi, xỉn gòi!

đi văn nghệ đây, Er và Only nhớ mang hoa tới ủng hộ đó nghen!

bán buồn mua vui

 

BÁN BUỒN MUA VUI…*

 

Trời ban tôi, kiếp hàn sinh,

Sông đời một chuyến đò tình tới lui,

Gom buồn bán để mua vui,

Mua luôn cả những nụ cười an nhiên.

Chiều lay nhẹ tiếng chuông Thiền,

Chợt nghe tĩnh tại giữa miền sắc không.

 

                                       Dã Hạc Cư 16.05.2010

                                         Sơn dã cuồng nhân Lê Ngọc Đình

 

 

 

 

 

 

 

*đề tựa theo một bài thơ của Cụ Ưng Bình

TRÂM GÃY

 

Nhân Only hỏi về xướng hoạ thơ lục bát, Đình tìm lại 6 bài thơ xướng hoạ về cây trâm gãy gửi tặng Only đọc chơi nhé. Ái Mỹ là bạn thơ của Đình, là một dược sĩ nhưng rất yêu thơ hiện đang định cư tại Mỹ. Mùa xuân năm Mậu Tý, cách nay hơn 2 năm, trong một buổi chiều vô tình đánh rơi làm vỡ cây trâm mà Ái Mỹ yêu thích, thế là cô viết 1 bài thơ khóc cây trâm. Sau khi xem bài thơ, Đình cảm xúc hoạ lại thế là kẻ xướng người hoạ một mạch sáu bài lục bát. Nay gửi Only cùng các bạn “mua vui” “một vài trống canh” nhé!

 

TRÂM GÃY

Trâm rơi xuống đáy bể sầu
Rớt bờ tóc mộng xanh mầu hư hao
Gãy đôi thoa, sắc như đào
Lòng se quặn thắt, dạt dào châu sa

Nhặt lên đôi cánh tay hoa
Trâm mai phiến vụn ngọc ngà nhói đau
Từ nay đến mãi về sau
Không còn trâm vắt mái đầu hoang sơ

Xõa dài những sợi tóc tơ
Tưởng niềm nhung nhớ giấc thơ lạnh lùng
Ta ngồi bên gió mông lung
Tiếc thương kỷ vật muôn trùng đắng cay!

                                                       Mỹ Quốc 01.31.08
                                                      (cây trâm gãy lúc 6g40 chiều)

                                                    Ái Mỹ

 

RU GIẤC HỒN HOA

Lắng nghe tiếng vỡ giọt sầu,
Đưa tay vén mái xanh mầu hư hao,
Tiếc đôi thoa, xót má đào,
Bâng khuâng lòng khách dạt dào lệ sa !

Nát lòng ngọc, lạnh hồn hoa
Trông ai ủ rủ nét ngà...........thêm đau !
Tay phàm nay đến ngàn sau
Nguyện thay cành ngọc cài đầu hoang sơ............

Nhẹ nhàng nâng vạn sợi tơ
Những mong xoá hết giấc thơ lạnh lùng
Bên người xua những mông lung
Xua luôn cả những muôn trùng đắng cay !

                                           Dã Hạc Cư 07.02.2008
                                            (sáng mùng 1 tết Mậu Tý)

                                               Sơn dã cuồng nhân Lê Ngọc Đình

 

 

Âm vang nhè nhẹ tiếng sầu
Mơ hồ suối tóc ẩn mầu hư hao
Bâng khuâng chi, kẻ má đào
Cho hồn thi khách dạt dào tâm sa

Thân ta cát bụi cỏ hoa
Xin đừng để bước chân ngà vướng đau
Đời người muôn vạn kiếp sau
Sánh trăng gối mộng đỉnh đầu tiêu sơ

Muộn phiền, nâng khẽ dây tơ
Cung trầm buông khúc nét thơ lạnh lùng
Nỗi niềm muôn thuở mông lung
Tóc mai rớt xuống nghìn trùng mắt cay

                                                                

                                                                    Ái Mỹ

 

Đưa tay lau những giọt sầu
Xua tan cả những sắc mầu hư hao
Tính phong lưu, mến má đào
Cho nên thi khách dạt dào tâm sa

Hoá thân bướm, mộng hồn hoa
Chỉ e vóc ngọc mình ngà vướng đau
Chẳng màng trăm vạn kiếp sau
Chỉ xin được chải mái đầu tiêu sơ

Điệu Tư Mã, vút phím tơ
Văn Quân cũng khó tình thơ lạnh lùng
Mưa chiều buông giọt mông lung
Xoá tan cả những nghìn trùng đắng cay...... 

                                 Dã Hạc Cư 08.02.2008
                                             (đầu giờ Thìn sáng mùng 2 tết Mậu Tý)

                                           Sơn dã cuồng nhân Lê Ngọc Đình

 

 

Khăn thêu thắm cả giọt sầu
Chẳng phiền tay khách động mầu hư hao
Sợ phong lưu... ngại má đào
Tạ lòng thi họa dạt dào buông sa!

Thiên nhai ẩn vạn kỳ hoa
Bận chi đến chuyện trâm ngà... nhói đau...
Ta về hong tóc vườn sau
Để nghe nắng nhạt trên đầu hoang sơ

Đôi tay nắn phím chùng tơ
Tự tâm mộng rối khúc thơ lạnh lùng
Lời tình đừng để lạc lung
Hương phai thắp đắng muôn trùng nghiệt cay!

                                                                     

                                                                 Ái Mỹ

 

 

Xót mỹ nhân, lau lệ sầu
Trách người sao để nhuốm mầu hư hao ?!
Tiên sơn lạc lối động Đào
Hồn thi nhân thoắt dạt dào tuôn sa

Kia Phụng các, ấy lầu hoa
Vì chưng tiếc ngọc thương ngà........nên đau !
Tóc thề buông lửng vườn sau
Ngẩn ngơ trăng vuốt mái đầu hoang sơ !

Vì người ta nối phím tơ
Bâng khuâng mở mối khúc thơ lạnh lùng
Lời tình đâu để lạc lung
Mong ai chớ ngại muôn trùng nghiệt cay !

                       Dã Hạc Cư 08.02.2008
                             (Chính ngọ, mùng 2 Xuân Bính Tý)

                              Sơn dã cuồng nhân Lê Ngọc Đình

hôm nay mình buồn thật rồi, không phải phiền não vu vơ nữa mà thực sự là buồn, rất buồn!

nghe...

 

 

NGHE…

 

Sầu treo chi giữa phong linh

Để nghe trong gió tiếng tình đong đưa.

Mộng trần luyến giấc ngàn xưa,

Bâng khuâng nhớ một chiều mưa hôm nào!

 

                                     Dã Hạc Cư 13.05.2010

                                      Sơn dã cuồng nhân Lê Ngọc Đình

Hình như hum nay mình phiền não!

THÀ RẰNG......

 

 

 

 

 

 

 

 

 

THÀ RẰNG……

 

Thà hôm ấy

 anh đừng ngỏ lời quen trước

Còn hơn giờ

lệ chảy ngược về tim

Men sầu cay đắng cháy cả môi mềm

Anh gục ngã

dưới thềm say tình ái……

 

Thà hôm ấy

cứ mặc lòng trống trải

Hơn bây giờ phải thao thức nhớ nhung

Suốt bao đêm

mảnh trăng ấy soi cùng

Mà tiếng nhạc

 đã tơ chùng

phím lạc……

 

Thà hôm ấy

trời cứ mưa lác đác

Nắng làm chi chút hương nhạt tình phai

Em kiêu sa ru giấc mộng trang đài

Cho tan nát cõi lòng ai……

 không bến đổ!

 

Thà trọn kiếp

ôm nỗi buồn vô tận

Còn hơn giờ

ôm hận vỡ tình yêu

Bước liêu xiêu lặng lẽ cuối ngõ chiều

Em đâu biết,

 dẫu nhớ thương nhiều lắm !

 

 

BD ngày cuối tuần 29.03.2009

sơn dã cuồng nhân N.Đ

 

 

 

Đêm năm canh, trọn ba canh khêu đèn đọc sách, kiến thức còn chưa đủ/ Ngày hai buổi, cả tám giờ tận lực suy tư, mông muội vẫn có thừa.

NHỚ VỀ EM

 

NHỚ VỀ EM

 

Nơi phố nhỏ

chiều nay mưa kín lối

Anh lặng thầm ngồi đếm giọt café

suy tư lắm

và nhớ em nhiều lắm

chút hương sầu đọng lại mối tình câm !

 

mưa vẫn đổ

như cầm vang một thuở

và dường như

nức nở giữa hoàng hôn

như giọt thương

giọt nhớ

mãi xô dồn

mang tiếng lạnh vỗ vào hồn hoang dại.

 

tình anh đó

trải dài thành biển nhớ

gối mộng khờ

ru mãi giấc miên man

em là ai ?! sao đến cõi nhân gian

đem thương nhớ

đổ tràn tim anh đó.

 

Để chiều nay

bến tương tư,

mưa ngàn về lộng gió,

góc phố buồn có kẻ nhớ về em……..

 

Bình Dương chiều mưa  03.03.2009

sơn dã cuồng nhân N.Đ

ĐỌC LẠI “HOÀNG HẠC LÂU” CẢM TÁC - đề tặng bạn quý Quỷ Cốc Tử tiên sinh

ĐỌC LẠI “HOÀNG HẠC LÂU” CẢM TÁC

 

 

Cánh hạc về Tiên tự thuở nào,

Ngẩn ngơ đây chỉ bóng lầu cao.

Hán Dương cây rủ đôi bờ quạnh,

Anh Vũ cỏ im một sắc màu.

Mượn bút chàng Thôi tìm dấu cũ,

Nương tình họ Lý phải lòng nhau.

Trăm năm trà đọng chòm mây bạc,

Hương quyện theo đời mỗi bước mau.

                           

                               Dã Hạc Cư 07.05.2010

                              Sơn dã cuồng nhân Lê Ngọc Đình

"Mai Mùa Hạ" sắp được lên tạp chí, haizzzzz!!!